Τετάρτη 10 Απριλίου 2013

"Πόλεμος- Κατοχή- Εμφύλιος: τραύμα και μνήμη στη μεταπολεμική πεζογραφία.

"Πόλεμος - Κατοχή- Εμφύλιος : τραύμα και μνήμη στη μεταπολεμική πεζογραφία"


Η  Λογοτεχνία Γενικής Παιδείας  στην Γ΄Λυκείου αντιμετωπίζεται ως μάθημα δευτερεύουσας σημασίας, θύμα της διάκρισης πανελλαδικά και ενδοσχολικά εξεταζόμενα μαθήματα. Αποτέλεσμα μιας εσφαλμένα χρησιμοθηρικής αντιμετώπισης της γνώσης. Έτσι η απόφασή μας να εφαρμόσουμε το διδακτικό σενάριο "Πόλεμος- Κατοχή- Εμφύλιος: τραύμα και μνήμη στη μεταπολεμική πεζογραφία" ήταν μια πρόκληση. Είχαμε να αντιμετωπίσουμε το δυνάστη χρόνο, την "αδιαφορία"(;) για ένα μάθημα που δεν εξετάζεται πανελλαδικά κλπ. Όμως προσπαθήσαμε και ξεκινήσαμε. 
  • Α΄ βήμα: η παρουσίαση των στόχων του νέου Π Σ για τη Λογοτεχνία όπως εφαρμόζεται στην Α΄Λυκείου. Η διαφορετική αντίληψη για το μάθημα και τη διδακτική του αντιμετώπιση προσέλκυσε το ενδιαφέρον των μαθητών. 
  • Β΄βήμα: η ανάδειξη  της αξιοποίησης των Τ Π Ε. Αξιοποίηση που ήταν κυρίως εργαλειακή αλλά οι επισκέψεις μας σε ιστορικές και λογοτεχνικές ιστοσελίδες, η χρήση του ψηφιακού οπτικοακουστικού Αρχείου της Ε Ρ Τ , το εικαστικό υλικό έδωσαν τη δυνατότητα μιας θέασης του μαθήματος και της Λογοτεχνίας  σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πολιτισμικών αναζητήσεων. 
  • Γ΄βήμα : Η επιλογή των κειμένων. Ο χρόνος ( και πάλι....) αλλά και οι υποχρεώσεις των μαθητών οδήγησαν στην επιλογή διηγημάτων και αποσπασμάτων από μυθιστορήματα κυρίως από το σχολικό βιβλίο. Επίσης λόγω της χρονικής διάρκειας του σεναρίου καταλήξαμε να μην συμπεριλάβουμε κείμενα της περιόδου του Εμφυλίου Πολέμου. Έτσι ο τίτλος που ανταποκρίνεται πλήρως στο σενάριό μας είναι : " Πόλεμος, Κατοχή, Αντίσταση: τραύμα και μνήμη στη μεταπολεμική πεζογραφία". 

Το σενάριό μας στηρίχτηκε στο παραδειγματικό σενάριο της Ελένης Πετρίδου "Πόλεμος-Κατοχή- Εμφύλιος: τραύμα και μνήμη στη μεταπολεμική πεζογραφία" διάρκειας 24 διδακτικών ωρών. (Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, Θεσσαλονίκη 2011). Το συγκεκριμένο παραδειγματικό σενάριο παραμετροποιήθηκε για την εφαρμογή του καθώς λάβαμε υπόψη τα δεδομένα της τάξης. 

Η εφαρμογή 

Α΄ ΦΑΣΗ  πριν την ανάγνωση (δύο διδακτικές ώρες)

Κύρια σημεία: 
  • Η διερεύνηση, η αναζήτηση, η διαμόρφωση των στόχων  και ο βασικός άξονας των ερωτημάτων.
  • Οι πηγές: ιστορικοί και λογοτεχνικοί διαδικτυακοί τόποι ( πχ η ιστοσελίδα του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού ) Επίσημοι ιστότοποι των : Σπ. Μελετζή, Κ. Μπαλάφα, Β. Παπαιωάννου, Β. Κατράκη. 
  • Οι όροι: τραύμα - μνήμη. Η κατανόηση του τραύματος. Η λειτουργία της μνήμης. Η συλλογική μνήμη. Η ατομική μνήμη. Η θεσμική μνήμη.
  • Οι απόψεις :
  1. " ....Η διαμόρφωση των μνημονικών αφηγήσεων ατόμων, ομάδων ή κοινωνιών συντελείται μέσα σε ένα ευρύτερο γλωσσικό και πολιτισμικό σκηνικό και αποτελεί πρωτίστως μια πολιτική διαδικασία...." 
  2. " Πού τοποθετείται η λογοτεχνία σε σχέση με όλα αυτά; Είναι πασιφανές ότι το λογοτεχνικό κείμενο είναι ένα προνομιακό πεδίο όπου συμπλέκονται η ατομική, συλλογική και η θεσμική μνήμη. Η λογοτεχνία προσφέρει αφηγηματικά μοντέλα για την αφήγηση του τραύματος ενώ, ταυτόχρονα, προσφέρει μια κοινωνική αρένα πιο ασφαλή ( γιατί προστατεύεται από τη μυθοπλασία) από τον ευρύτερο χώρο της πολιτικής και της δημόσιας ιστορίας. Μπορεί να λειτουργήσει , και έτσι έχει λειτουργήσει η λογοτεχνία [...] ως ένας ενδιάμεσος δημόσιος χώρος στον οποίο δοκιμάστηκαν πρώτα μνήμες και ερμηνείες οι οποίες αργότερα πέρασαν στην ιστοριογραφία και στη δημόσια αντιπαράθεση..." (Βενετία Αποστολίδου, Τραύμα και μνήμη, η πεζογραφία των πολιτικών προσφύγων, Πόλις, Αθήνα 2010, σελ. 21)
  3. " ...Τα ταραγμένα χρόνια 1940- 1950 είναι ίσως η εποχή με τη μεγαλύτερη δυνατή συνάφεια ανάμεσα στην ιστορία και τη λογοτεχνία. Είναι η εποχή όπου τα ιστορικά γεγονότα, η βιοτική καθημερινότητα, οι κοινωνικές συνθήκες, η πολιτική καθορίζουν τη στάση των καλλιτεχνών, επηρεάζουν αποφασιστικά το καλλιτεχνικό προιόν ..."( Α. Καστρινάκη, η λογοτεχνία στην ταραγμένη δεκαετία 1940-1950, Πόλις, Αθήνα 2005, Πόλις, σελ. 19)









Αναρτήθηκε από στις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)